Przegląd podstawowych poleceń powłoki systemu Linux.
Uzyskanie pomocy systemowej
Polecenia | Opis poleceń | Przykład użycia |
man | Wyświetlenie systemowy podręcznik pomocy | [root@fc9]# man kill |
info | Wyświetla podręcznik GNU | [root@fc9]# info ls |
help | Wyświetla wszystkie polecenia w Linuxie | [root@fc9]# ls -help |
Znaki globalne
Polecenia | Opis poleceń | Przykład użycia |
* | Reprezentuje 0 lub więcej znaków | *.txt |
? | Reprezentuje 1 znak | ?[0-9][a-d] |
[abcde] | Reprezentuje 1 z wymienionych znaków | [345][!fgh] |
[a-e] | Reprezentuje 1 znak z wymienionego przedziału | [0-9][a-d] |
[!abcde] | Reprezentuje dowolny nie wymieniony znak | [345][!fgh] |
[!a-e] | Reprezentuje dowolny znak nienależący do przedziału | [!0-9][a-d] |
{ala,kot,mysz} | Reprezentuje dowolny z wymienionych ciągów | {plik,file}*.bat |
Zarządzanie plikami i katalogami
Polecenia | Opis poleceń | Przykład użycia |
mkdir | Tworzy katalog | [root@fc9]# mkdir uczen |
rmdir | Usuwa pusty katalog | [root@fc9]# rmdir /uczen |
cp | Kopiuje pliki | [root@fc9]# cp /home/uczen1/plik.txt /home/uczen2/ |
mv | Przenosi pliki | [root@fc9]# mv /home/uczen1/plik.txt /home/uczen2/ |
rm | Usuwa pliki | [root@fc9]# rm stare.txt |
cd | Zmienia aktualny katalog roboczy | [root@fc9]# cd / |
pwd | Wyświetla ścieżkę dostępu do aktualnego katalogu roboczego | [root@fc9]# pwd -l |
ls | Listuje pliki z katalogu | [root@fc9]# ls -la |
find | Wyszukuje | [root@fc9]# find /muzyka -name uczen |
touch | Tworzy plik tekstowy | [root@fc9]# touch plik.txt |
ln | Tworzy nowe dowiązanie do pliku | [root@fc9]# ln -s link |
rename | Umożliwia zmianę nazwy pliku | [root@fc9]# rename ‘s/iplik.txt/i_plik.txt/g’ |
cat | Wyświetla na ekranie zawartość pliku tekstowego | [root@fc9]# cat /etc/passwd | less |
chown | Zmiana właściciela grupy/pliku | [root@fc9]# chown uczen:uczen /home/uczen/prawa.txt |
chmod | Zmienia prawa dostępu do pliku u – Identyfikator właściciela g – Identyfikator grupy o – Identyfikator pozostałych a – Identyfikator wszystkich r – Prawo do odczytu w – Prawo do zapisu x – Prawo do uruchomienia – – Brak praw dostępu / Plik d – Katalog l – Link do pliku 0 – Brak praw 1 – Prawo do uruchomienia 2 – Prawo do zapisu 3 – Prawo do zapisu i wykonania 4 – Prawo do odczytu 5 – Prawo do odczytu i uruchomienia 6 – Prawo do odczytu i zapisu 7 – Prawo do odczytu, zapisu i uruchomienia | [root@fc9]# chmod ugo+w plik.txt [root@fc9]# chmod 750 plik.txt |
/ | Katalog główny | [root@fc9]# cd / |
. | Katalog bieżący | [root@fc9]# cd ~ |
~ | Katalog domowy użytkownika | [root@fc9]# ./plik.txt |
.. | Katalog bezpośrednio nadrzędny | [root@fc9]# .. |
Przekierowanie strumienia danych
Polecenia | Opis poleceń | Przykłady użycia |
stdin | Standardowe wejście, z którego proces pobiera dane (klawiatura) | |
stdout | Standardowe wyjście, do którego jest wysyłany wynik działania procesu (ekran) | |
stderr | Standardowe wyjście błędów, gdzie trafiają wszystkie komunikaty o błędach (ekran) | |
< | Umożliwia przekierowanie zawartości pliku do standardowego wyjścia | [root@fc9]# more < plik |
> | Umożliwia przekierowanie strumienia danych ze standardowego wyjścia do pliku; jeżeli plik istnieje, to jego poprzednia zawartość zostanie skasowana | [root@fc9]# ls > plik |
>> | Umożliwia przekierowanie strumienia danych ze standardowego wyjścia do pliku; jeżeli plik istnieje, to nowe dane zostają dopisane na końcu pliku | [root@fc9]# ls >> plik |
Protokowanie strumienia danych
Polecenia | Opis poleceń | Przykłady użycia |
| | Pozwala na łączenie wyjścia jednego polecenia z wejściem innego | [root@fc9]# ls -la | more |
more | Pozwala przeglądać tekst strona po stronie, jeden ekran naraz, przewijanie stron możliwe tylko ‘do przodu’ | [root@fc9]# ls -la | more |
less | Pozwala przeglądać tekst strona po stronie, przewijanie stron możliwe w obu kierunkach | [root@fc9]# ls -la | less |
cat | Wyświetla na ekranie zawartość pliku tekstowego | [root@fc9]# cat /etc/passwd | less |
grep | Przeszukuje wskazany strumień danych, szukając linii zawierających ciąg znaków pasujących do podanego wzorca | [root@fc9]# cat /etc/passwd | grep uczen |
wc | Wypisuje liczbę bajtów, słów lub linii w plikach | [root@fc9]# ls -la | wc -l |
sort | Sortuje, zlepia lub porównuje wszystkie linie z podanych plików | [root@fc9]# cat /etc/passwd | sort |
tee | Rozgałęzienie strumienia. Pobiera dane ze strumienia wejściowego i tworzy dwa strumienia wyjściowe – jeden podłączony do standardowego wyjścia, a drugi do wskazanego pliku | [root@fc9]# cat /etc/passwd | sort | tee konta_alfabetycznie |
Archiwizacja zbiorów
Polecenia | Opis poleceń | Przykład użycia |
tar | Tworzy nieskompresowane archiwum, domyślnie rekurencyjne (z podkatalogami) umieszczając w nim wszystko, co znajduje się we wskazanym katalogu c – Tworzenie archiwum f – Podczas przetwarzania archiwum wyświetlane będą nazwy zbiorów v – Użycie wskazanego pliku jako archiwum x – Wyodrębnienie zbiorów z archiwum | [root@fc9]# tar -cvf arch.tar plik1.txt plik2.txt plik3.txt |
Kompresja zbiorów
Polecenia | Opis poleceń | Przykłady użycia |
gzip | Kompresja pliku | [root@fc9]# gzip arch.tar |
gunzip | Dekompresja pliku | [root@fc9]# gunzip arch.tar.gz |
Praca kontrolna z Systemów Operacyjnych w ramach zajęć prowadzonych przez p. Marka Szablowskiego.
Bibliografia
- Pytel K., Osetek S., Systemy operacyjne i sieci komputerowe. C. 2, Wyd. 4, Warszawa : WSiP, 2011
Dodaj komentarz