Przegląd podstawowych poleceń powłoki systemu Linux.

Uzyskanie pomocy systemowej

PoleceniaOpis poleceńPrzykład użycia
manWyświetlenie systemowy podręcznik pomocy[root@fc9]# man kill
infoWyświetla podręcznik GNU[root@fc9]# info ls
helpWyświetla wszystkie polecenia w Linuxie[root@fc9]# ls -help

Znaki globalne

PoleceniaOpis poleceńPrzykład użycia
*Reprezentuje 0 lub więcej znaków*.txt
?Reprezentuje 1 znak?[0-9][a-d]
[abcde]Reprezentuje 1 z wymienionych znaków[345][!fgh]
[a-e]Reprezentuje 1 znak z wymienionego przedziału[0-9][a-d]
[!abcde]Reprezentuje dowolny nie wymieniony znak[345][!fgh]
[!a-e]Reprezentuje dowolny znak nienależący do przedziału[!0-9][a-d]
{ala,kot,mysz}Reprezentuje dowolny z wymienionych ciągów{plik,file}*.bat

Zarządzanie plikami i katalogami

PoleceniaOpis poleceńPrzykład użycia
mkdirTworzy katalog[root@fc9]# mkdir uczen
rmdirUsuwa pusty katalog[root@fc9]# rmdir /uczen
cpKopiuje pliki[root@fc9]# cp /home/uczen1/plik.txt /home/uczen2/
mvPrzenosi pliki[root@fc9]# mv /home/uczen1/plik.txt /home/uczen2/
rmUsuwa pliki[root@fc9]# rm stare.txt
cdZmienia aktualny katalog roboczy[root@fc9]# cd /
pwdWyświetla ścieżkę dostępu do aktualnego katalogu roboczego[root@fc9]# pwd -l
lsListuje pliki z katalogu[root@fc9]# ls -la
findWyszukuje[root@fc9]# find /muzyka -name uczen
touchTworzy plik tekstowy[root@fc9]# touch plik.txt
lnTworzy nowe dowiązanie do pliku[root@fc9]# ln -s link
renameUmożliwia zmianę nazwy pliku[root@fc9]# rename ‘s/iplik.txt/i_plik.txt/g’
catWyświetla na ekranie zawartość pliku tekstowego[root@fc9]# cat /etc/passwd | less
chownZmiana właściciela grupy/pliku[root@fc9]# chown uczen:uczen /home/uczen/prawa.txt

chmod
Zmienia prawa dostępu do pliku
u – Identyfikator właściciela
g – Identyfikator grupy
o – Identyfikator pozostałych
a – Identyfikator wszystkich
r – Prawo do odczytu
w – Prawo do zapisu
x – Prawo do uruchomienia
– – Brak praw dostępu / Plik
d – Katalog
l – Link do pliku
0 – Brak praw
1 – Prawo do uruchomienia
2 – Prawo do zapisu
3 – Prawo do zapisu i wykonania
4 – Prawo do odczytu
5 – Prawo do odczytu i uruchomienia
6 – Prawo do odczytu i zapisu
7 – Prawo do odczytu, zapisu i uruchomienia

[root@fc9]# chmod ugo+w plik.txt
[root@fc9]# chmod 750 plik.txt
/Katalog główny [root@fc9]# cd /
.Katalog bieżący
[root@fc9]# cd ~
~Katalog domowy użytkownika [root@fc9]# ./plik.txt
..Katalog bezpośrednio nadrzędny [root@fc9]# ..

Przekierowanie strumienia danych

PoleceniaOpis poleceńPrzykłady użycia
stdinStandardowe wejście, z którego proces pobiera dane (klawiatura)
stdoutStandardowe wyjście, do którego jest wysyłany wynik działania procesu (ekran)
stderrStandardowe wyjście błędów, gdzie trafiają wszystkie komunikaty o błędach (ekran)
<Umożliwia przekierowanie zawartości pliku do standardowego wyjścia[root@fc9]# more < plik
>Umożliwia przekierowanie strumienia danych ze standardowego wyjścia do pliku; jeżeli plik istnieje, to jego poprzednia zawartość zostanie skasowana[root@fc9]# ls > plik
>>Umożliwia przekierowanie strumienia danych ze standardowego wyjścia do pliku; jeżeli plik istnieje, to nowe dane zostają dopisane na końcu pliku[root@fc9]# ls >> plik

Protokowanie strumienia danych

PoleceniaOpis poleceńPrzykłady użycia
|Pozwala na łączenie wyjścia jednego polecenia z wejściem innego[root@fc9]# ls -la | more
morePozwala przeglądać tekst strona po stronie, jeden ekran naraz, przewijanie stron możliwe tylko ‘do przodu’[root@fc9]# ls -la | more
lessPozwala przeglądać tekst strona po stronie, przewijanie stron możliwe w obu kierunkach[root@fc9]# ls -la | less
catWyświetla na ekranie zawartość pliku tekstowego[root@fc9]# cat /etc/passwd | less
grepPrzeszukuje wskazany strumień danych, szukając linii zawierających ciąg znaków pasujących do podanego wzorca[root@fc9]# cat /etc/passwd | grep uczen
wcWypisuje liczbę bajtów, słów lub linii w plikach[root@fc9]# ls -la | wc -l
sortSortuje, zlepia lub porównuje wszystkie linie z podanych plików[root@fc9]# cat /etc/passwd | sort
teeRozgałęzienie strumienia. Pobiera dane ze strumienia wejściowego i tworzy dwa strumienia wyjściowe – jeden podłączony do standardowego wyjścia, a drugi do wskazanego pliku[root@fc9]# cat /etc/passwd | sort | tee konta_alfabetycznie

Archiwizacja zbiorów

PoleceniaOpis poleceńPrzykład użycia
tarTworzy nieskompresowane archiwum, domyślnie rekurencyjne (z podkatalogami) umieszczając w nim wszystko, co znajduje się we wskazanym katalogu
c – Tworzenie archiwum
f – Podczas przetwarzania archiwum wyświetlane będą nazwy zbiorów
v – Użycie wskazanego pliku jako archiwum
x – Wyodrębnienie zbiorów z archiwum
[root@fc9]# tar -cvf arch.tar plik1.txt plik2.txt plik3.txt

Kompresja zbiorów

PoleceniaOpis poleceńPrzykłady użycia
gzip Kompresja pliku [root@fc9]# gzip arch.tar
gunzip Dekompresja pliku [root@fc9]# gunzip arch.tar.gz

Praca kontrolna z Systemów Operacyjnych w ramach zajęć prowadzonych przez p. Marka Szablowskiego.

Bibliografia

  1. Pytel K., Osetek S., Systemy operacyjne i sieci komputerowe. C. 2, Wyd. 4, Warszawa : WSiP, 2011

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.