Projekt Evergreen, stworzony i rozwijany w Gruzji (Georgia Public Library Sernice) od września 2006 roku, ma na celu ułatwienie automatyzacji bibliotek. Evergreen to system biblioteczny, który jest oprogramowaniem typu open source, swobodnie na licencji GNU GLP, co pozwala na zupełnie darmowe pobieranie, modyfikację i korzystanie z oprogramowania każdego użytkownika Internetu.
Głównym celem twórców jest dążenie do tego, aby Evergreen był:
- Stabilny, nawet w ekstremalnych obciążeniach;
- Solidny, i zdolny do pracy z dużą liczbą działań i użytkowników jednocześnie;
- Elastyczny, aby dostosować się do zróżnicowanych potrzeb bibliotek;
- Bezpieczny, w celu ochrony prywatności i danych osobowych;
- Przyjazny dla użytkownika, aby ułatwić korzystanie użytkownikom i pracownikom systemu2.
Istnieją trzy główne „części” programu:
- Staff Klient – moduł dla pracowników biblioteki do współpracy z oprogramowaniem Evergreen;
- Online Public Access Catalog (OPAC) – web catalog, moduł dla użytkowników, który pozwala znaleźć materiały i składać zamówienia.
- Server-side Application – część znajdująca się na serwerach PINES, moduł dostępny jest dla developerów lub sys-adminów części dokumentacji.
Rozpoczynając prace z Evergreen ściągamy instalator Staff Klient ze strony projektu: http://www.open-ils.org/downloads.php. Wykonując kolejne kroki z instrukcji dostępnej w języku angielskim, jak cały program, dostajemy się do interfejsu dla bibliotekarzy. Dzięki zakładką, program pozwala na otwieranie wielu okien jednocześnie.
Szukaną pozycję możemy wprowadzić kodem kreskowym bądź otworzyć zakładkę z Katalogiem i przeszukiwać bazę bibliograficzną za pomocą: słów kluczowych, tytułu, autora, tematu lub serii oraz dodając lub likwidując kolejne warunki wyszukiwania. Istnieje możliwość wykorzystania filtru wyszukiwania oraz ustalenia kryterium sortowania już wyszukanych opisów. Katalog ten wygląda identycznie jak strona katalogu OPAC dla zaawansowanych3.
Z lewej strony są jeszcze dwie opcje wyszukiwania: Quick Serach ( wyszukiwanie przez m. in. ISBN, ISSN) oraz MARC Expert Search ( wyszukiwanie konkretnych słów z podaniem pola MARC).
Wyniki wyszukiwania informują nas o tytułach, autorach i dostępnej formie (książkowa, audiobook, DVD…) publikacji. Ponad listą publikacji widzimy informację o ilości pozycji i liczbie stron z rezultatami wyszukiwania, zaś po lewej znajduje się lista powiązanych tematów, autorów i serii. Po wybraniu konkretnej pozycji można wyświetlić dodatkowe informacje o publikacji, dodatkowo po wybraniu Actions for this Rekord możemy: przełączyć się do widoku OPAC (OPAC View); wyświetlić i edytować rekord MARC (MARC View/MARC Edit); dodawać woluminy (Holdings Maintenance); czy przywrócić ustawienia domyślne systemu (Reset Display)4.
Wyszukiwanie czytelników jest bardzo proste, zwykle każdy ma swój systemowy kod kreskowy znajdujący się na karcie bibliotecznej, który wystarczy wprowadzić otwierając uprzednio odpowiednią zakładkę, oczywiście istnieje możliwość manualnego odnalezienia użytkownika otwierając odpowiednią zakładkę i wpisując którąkolwiek z wielu możliwych do podania danych. Po wybraniu czytelnika z lewej strony pojawiają się o nim podstawowe informację oraz nazwisko użytkownika zostaje pokolorowane na kolor odpowiadający jego egzystencji czy zadłużeniach wobec placówki. W tej części można także nanosić zmiany w profilu użytkownika: zamówić, zarezerwować, oddać publikację czy wydłużyć termin przetrzymywania, dodawać i likwidować kary pieniężne oraz zmieniać dane osobowe.
Staff Klient umożliwia także stworzenie szablonów, definicji i raportów do sprawozdawczości statystycznej. Administrator systemu ma także uprawnienia do rejestracji pracowników w systemie na różnych miejscach pracy oraz zarządzanie zaawansowaniem ich uprawnień w systemie, może także zmieniać wszelakie ustawienia programu i dodawać nowe sprzęty np. drukarki, skanery czy czytniki kodów kreskowych.
Online Public Access Catalog jest katalogiem online dostępnym dla użytkowników placówki. Domyślna strona OPAC jest bardzo prosta, zawiera jedno pole wyszukiwania za pomocą: słów kluczowych (domyślnie), tytułu, autora, tematu lub serii. Aby ograniczyć wyszukiwanie można zaznaczyć format: książki, duże druki, audiobook, wideo, muzyka lub zasoby elektroniczne5. Istnieje możliwość tworzenia jednego katalogu dla wielu oddziałów / filii / punktów bibliotecznych, dlatego też jest możliwość ograniczenia wyszukiwania do konkretnego miejsca przechowywania.
Wyszukiwanie zaawansowane jak już zostało wspomniane wygląda tak samo dla użytkowników jak i pracowników placówki, z taką tylko różnicą, że czytelnicy nie mają możliwości nanoszenia żadnych zmian. Klikając dwukrotnie na konkretnym tytule z wyszukanej listy, otwiera się okno z informacją opisową, położeniem, dostępnością i możliwością wypożyczenia oraz tabelką mówiącą o ilości kopii. Istnieje możliwość dowiedzenia się co leży w pobliżu danej publikacji na półce w bibliotece, rozwinięcia spisu treści ( o ile jest dostępny) i wyświetlenia rekordu MARC.
Poza wyszukiwaniem, czytelnik ma możliwość poprawienia danych osobowych, kontrolowania terminu zarezerwowanych i wypożyczonych pozycji i zmiany hasła na swoim koncie. Ustawienia konta umożliwiają także zmniejszenie lub zwiększenie liczby trafień pojawiających się na stronie katalogu, zmienienie czcionki i ustawienie powiadomień o dostępności na pocztę elektroniczną i/lub telefonicznie6.
Biorąc pod uwagę dostępność oprogramowania i jego możliwości jest to jeden z lepszych systemów bibliotecznych (zwłaszcza darmowych). Ma wiele plusów np. w przeciwieństwie do wielu OPAC’ów, funkcja wyszukiwania w Evergreen jest wyrozumiała i nie trzeba wprowadzać nazwiska pierwszego autora, ani dokładnego tytułu pozycji7. Z początku można się zagubić, poważnym minusem jest brak polskiej wersji językowej, ale po opanowaniu podstaw, Evergreen, wydaje się bardzo przejrzystym narzędziem pracy.
Testowaniem systemu zajmowałam się w ramach zajęć Zautomatyzowane systemy biblioteczne prowadzonych przez mgr inż. Mariusza Jarockiego.
Aktualizacja: 2 sierpnia 2013.
Przypisy
- EVERGREEN, [dostęp: 28 maja 2010].
- Ibidem.
- Searching the Bibliographic Database, „EVERGREEN”, [dostęp: 28 maja 2010], passim.
- Ibidem, passim.
- How to Search the OPAC, „EVERGREEN”, [dostęp: 28 maja 2010], passim.
- My Account Area, „EVERGREEN”, [dostęp: 28 maja 2010], passim.
- How to Search the OPAC. Op.cit.
Bibliografia
- EVERGREEN, [dostęp: 28 maja 2010].
Dodaj komentarz